Trendy w projektowaniu SPA. Jakie elementy składają się na projektowanie obiektu SPA?
Wizyta w SPA lub wellness powinna być holistycznym doświadczeniem, wpływającym na ciało i ducha. Architekt musi uwzględnić nie tylko funkcjonalność przestrzeni, ale również jej oddziaływanie na wszystkie pięć zmysłów, dbając o wnętrze oraz otoczenie strefy relaksu, aby wspierały regenerację i harmonię. Jakie są najnowsze trendy w projektowaniu SPA? Przeczytajcie.
Spis treści
- SPA przyszłości to wellness temple
- Pastelowy aquapark
- Klucz do nowoczesnych stref wellness
- Zrównoważony design i funkcjonalność w strefach SPA
- Czym jest miejskie SPA?
- Naturalne materiały w nowoczesnych przestrzeniach wellness
- Wzór idealnego SPA
- Młyn Klekotki - piękne polskie SPA
- Innowacyjne sauny i baseny – nowe standardy w SPA
- Multifunkcjonalne przestrzenie w strefach wellness
- Najnowszy trend w projektowaniu SPA
- Najpiękniejsze obiekty spa i wellness. Zdjęcia
SPA przyszłości to wellness temple
Ta przestrzeń ma urzekać, zachwycać, a nawet zadziwiać. Budzić odczucie wizyty w wyjątkowym miejscu, bliskie wrażeniom z podróży. – SPA przyszłości to wellness temple. Miejsce zbudowane wokół wartości takich jak lokalność, natura i duchowość, a w rezultacie oferujące niepowtarzalne przeżycia angażujące wszystkie zmysły, zgodnie z wymową triady: ciało, umysł, duch – mówi Marta Jakubas, Associate, Hospitality z pracowni MIXD. – Ważny jest autentyzm tego doświadczenia, dlatego za wybranym konceptem powinna stać osadzona w realiach historia. Należy ją prezentować gościom przez odpowiedni storytelling tak, aby byli w stanie odczytać szczególne walory danej przestrzeni i oferowanych w niej zabiegów – zaznacza projektantka.
Pastelowy aquapark
Podobne wątki mogą się kojarzyć przede wszystkim z narracją na temat historii obiektu zabytkowego albo z wykorzystaniem lokalnych złóż mineralnych lub tradycji danego regionu. Ale nie tylko. Ciekawym, pobudzającym wyobraźnię przykładem stał się ostatnio projekt aquaparku w należącej do Grupy Arche Cukrowni Żnin. Industrialna przeszłość obiektu podsunęła projektantom z pracowni MIXD pomysł, aby nawiązać do świata słodkości. Jasne, pastelowe kolory wzięto wprost z pudrowych cukierków, a ogromne, zaprojektowane specjalnie w to miejsce lampy wystylizowano na gigantyczne kostki cukru, które wyglądają tak, jakby za chwilę miały wpaść do basenów i zamienić ich zawartość w słodki syrop. W podobny sposób warto podejść do projektowania niepowtarzalnych przestrzeni (i doświadczeń) w SPA.
Klucz do nowoczesnych stref wellness
Charakterystyczne dla naszych czasów przebodźcowanie, nasycenie codzienności technologią, osłabiony kontakt z naturą – wszystko to sprawia, że warunków do wyciszenia i wypoczynku coraz więcej osób szuka poza własnym domem, m.in. w strefach wellness & SPA. Już z tej tak podstawowej obserwacji wypływają ważne wytyczne projektowe.
– Miejsca te muszą pozwalać na odpoczynek ciała, umysłu, zmysłów. Kluczowe znaczenie ma tu izolacja od bodźców płynących z otoczenia, a więc hałasu, smogu świetlnego, natłoku komunikatów. Z drugiej strony wskazane jest wykorzystanie wąskiej, starannie wyselekcjonowanej gamy materiałów i kolorów – zwraca uwagę Marta Jakubas. – Trzeba też zadbać o kontrolowanie światła, dźwięku, temperatury, zapachu – wymienia.
W podobnym duchu wypowiada się architekt wnętrz Martyna Banaszczuk. – Rozplanowując strefę wellness & SPA, musimy wziąć pod uwagę też to, co jest wokół niej. Zadbać o widoki, które zwrócą myśl w stronę relaksu. Warto np. dużymi przeszkleniami otworzyć taką przestrzeń na starannie utrzymane otoczenie, zwłaszcza na zieleń. Marta Jakubas jako inspirujący przykład przywołuje Ananda SPA u podnóża Himalajów, otoczone lasem i oferujące widok na rzekę Ganges.
Martyna Banaszczuk jednocześnie przestrzega: – Należy jednak zadbać o dyskrecję, nie eksponować gości na niepożądane spojrzenia z zewnątrz. A jeśli np. w widocznym za oknami ogrodzie po zmroku zapalają się lampy, ich moc trzeba dobrać tak, aby nie zalewały pomieszczeń nadmiarem światła. W analogiczny sposób należy rozważyć za i przeciw stosowania wszelkich efektów wizualnych. Piękny świat wellness & SPA ma relaksować, wyciszać, koić. Budzić wyłącznie pozytywne odczucia.
Zrównoważony design i funkcjonalność w strefach SPA
Zarysowane dotąd kwestie namysłu i umiaru mają też wymiar praktyczny. – Dobór atrakcyjnych udogodnień i rozwiązań aranżacyjnych trzeba skorelować z ergonomią oraz szerzej rozumianą funkcjonalnością. Należy mieć na uwadze m.in. trwałość, łatwość czyszczenia oraz koszty eksploatacyjne – zaznacza Rafał Frania, specjalista z firmy Hot Box, zajmującej się budową SPA.
Duże znaczenie ma też sięganie po rozwiązania ekologiczne i energooszczędne, a ponadto – na co zwraca uwagę Martyna Banaszczuk – efektywne wykorzystanie dostępnej powierzchni oraz kubatury. Z tych powodów nieregularne formy, np. niecki basenowej, czy fantazyjne obrysy poszczególnych pomieszczeń coraz częściej ustępują miejsca znacznie bardziej praktycznym kształtom geometrycznym. W rezultacie w danej przestrzeni można zaoferować więcej usług przy utrzymanym wysokim poziomie komfortu gości.
Czym jest miejskie SPA?
Szczególnego znaczenia nabiera to w kategorii tzw. miejskiego SPA, czyli enklaw ukojenia w gwarnych metropoliach, gdzie każdy metr kwadratowy jest na wagę złota. Jako szczególnie wyrazisty przykład tego rodzaju obiektów Marta Jakubas przytacza Infinity Wellbeing SPA w Bangkoku, zaprojektowane przez Space Popular. – Dosłownie i w przenośni jest to oaza otoczona przez wieżowce, miejski ruch i stragany z streetfoodem – opisuje architektka. – Z ruchliwej ulicy przez bujny, zielony ogród wkracza się tu do miejsca wyciszenia, relaksu, odnowy.
Naturalne materiały w nowoczesnych przestrzeniach wellness
Istotną rolę chyba we wszystkich obiektach z kategorii wellness & SPA odgrywa wykorzystanie naturalnych materiałów, zwłaszcza takich jak kamień i drewno. Pomagają odtworzyć relację człowieka z naturą i kojarzą się z odnową biologiczną. Jednocześnie nadają wnętrzom szlachetny charakter, są trwałe i mają ponadczasowe walory wizualne. Wpisują się też w ważne tradycje architektoniczne.
Wzór idealnego SPA
– Dla współczesnych projektantów SPA benchmarkiem pozostają termy w Vals, wykreowane przez Petera Zumthora przed niemal 30 laty! Ten obiekt ze swoją monolityczną architekturą i wykorzystaniem zupełnie wyjątkowego materiału w postaci aż 60 tys. slabów kwarcytu nadal jest punktem odniesienia dla nowych obiektów – mówi Marta Jakubas. – Dowodzi tego chociażby holistyczne SPA Euphoria w Grecji, zaprojektowane przez pracownie Deca Architecture oraz Natalia Efraimoglou & Partners. Jego wnętrze sprawia wrażenie wydrążonego w skale. Inny przykład tego nurtu o Hinterbrüh SPA autorstwa studia Smartvoll – dodaje.
We wszystkich tych trzech realizacjach harmonijnie łączą się wartości z pozoru przeciwstawne, a więc zwrot ku naturze oraz śmiałe decyzje projektowe silnych osobowości twórczych.
Młyn Klekotki - piękne polskie SPA
Tendencja ta zaznacza się także na gruncie polskim. – Do prawdziwych unikatów można z pewnością zaliczyć Polski Młyn Klekotki Sento SPA – mówi Joanna Mazurek, Associate, Design Direction w MIXD. – Splotły się tu dwie wielkie miłości właściciela obiektu: kultura Japonii i krajobraz Mazur. W zrekonstruowanej poniemieckiej stodole powstało więc japońskie SPA, jednak zbudowane z lokalnych materiałów. Wizyta w tym miejscu to nieco zaskakujące, ale z pewnością oryginalne przeżycie – podkreśla.
Innowacyjne sauny i baseny – nowe standardy w SPA
Filarami większości ośrodków SPA są z jednej strony sauny, a z drugiej baseny. Co do tych pierwszych – coraz bardziej rozbudowane saunaria obejmują m.in. suche sauny fińskie, sauny parowe, ale także m.in. sauny ziołowe. Ich częścią bywają także rosyjskie banie i łaźnie tureckie. Kolejne typy saun różnią się od siebie temperaturą, obecnością lub brakiem pary, a przede wszystkim rozwijanymi w nich rytuałami. Jednocześnie wyraźnie zmienia się wygląd saun.
– W saunach parowych pojawiają się dekoracyjne mozaiki oraz wspaniałe kamienie naturalne. Łaźnie tureckie są wręcz pełne przepychu – opisuje Martyna Banaszczuk. – W saunach suchych z kolei standardowe deski łączone na pióro i wpust ustępują często miejsca rozwiązaniom bardziej minimalistycznym, albo z kolei bardziej dekoracyjnym. Aby uzyskać ciemniejszy odcień i nastrój sprzyjający wyciszeniu, zamiast tradycyjnie stosowanego świerku skandynawskiego czy skandynawskiej sosny bezsęcznej wykorzystuje się gatunki takie jak jodła czy cedr kanadyjski, a w przypadku leżanek czy oparć także abachi czy osikę paloną – wymienia architektka. Dodaje też, że w projektowaniu saun rosnącą rolę odgrywa światło, sączące się zwykle z dyskretnych, ukrytych opraw.
Starannie przemyślane rozwiązania świetlne mają też duże znaczenie przy projektowaniu basenów. Jakie jeszcze trendy zaznaczają się tutaj? Płytki czy mozaiki, z których tradycyjnie wykonywano niecki, zyskują poważnych konkurentów. Wszystko przez gęstą siatkę fug, które utrudniały utrzymanie basenu w idealnym stanie. – Często dobrze przemyślane aranżacje wykorzystują albo kamień naturalny, np. kamień jerozolimski, albo stal nierdzewną. Coraz bardziej doceniamy ogrom jej walorów: supergładką powierzchnię, bardzo długą żywność bez utraty walorów wizualnych, doskonałe warunki higieniczne, minimalne koszty eksploatacji – wylicza Martyna Banaszczuk.
Multifunkcjonalne przestrzenie w strefach wellness
Choć, jak już wspomniano, do zadań architekta należy dziś wyraźne racjonalizowanie projektu strefy wellness & SPA, rezultatem prac jak zawsze – czy wręcz jeszcze bardziej niż wcześniej – ma być przestrzeń multifunkcjonalna. Rafał Frania wylicza: – Podczas seansu w SPA użytkownicy przemieszczają się z sauny do łaźni, kabiny infrared, strefy pryszniców – zwykłej albo w wariancie premium.
Tu może się znaleźć np. „natrysk wrażeń”, oferujący zróżnicowane strumienie. Jest tu miejsce także na balię z zimną wodą, wiadro prysznicowe „bosmana” czy też lodospad, a więc zasób śniego-lodu do wcierania w ciało po kąpieli w saunie. Ta część powinna znajdować się blisko drzwi z saun, by po wyjściu z nich jak najszybciej się schłodzić – zaznacza ekspert z firmy Hot Box.
Co dalej? Jego zdaniem w kolejnej przestrzeni powinna znajdować się wanna z hydromasażem, koniecznie z rynną przelewową i pełną filtracją, albo – to nowość – urządzenie do suchego hydromasażu. Woda o temperaturze 18–40 °C pod ciśnieniem 0,5–7,4 bar porusza się tu pod cienkim pokryciem kauczukowym i masuje całe ciało w różnych kierunkach, przy czym sposób pracy ustawia się tu indywidualnie w odniesieniu do wagi czy wzrostu oraz preferowanej intensywności i tempa.
Po mokrym lub suchym hydromasażu goście przechodzą do kolejnej sali (chronionej przez szumem, w jakim odbywają się te zabiegi), by na wygodnych leżakach lub leżankach odpocząć, nawodnić organizm, wsłuchać się w dźwięki relaksującej muzyki, a może także – na co zwraca uwagę Martyna Banaszczuk – skorzystać z zalet światło- i koloroterapii. Dostępnych rozwiązań jest jednak jeszcze więcej.
– Ostatnio bardzo popularne jest połączenie stref odpoczynku z grotami solnymi i tężniami solankowymi. Sama tężnia może znajdować się blisko tzw. strefy mokrej, natomiast przestrzeń odpoczynku w grocie solnej trzeba od strefy mokrej oddzielić, tak by solne ściany nie chłonęły wilgoci – zwraca uwagę Rafał Frania.
Jak z tych i innych udogodnień będą korzystać użytkownicy? – W projektowaniu SPA przejawia się widoczny w całej branży hospitality kierunek indywidualizacji. Gość coraz częściej otrzymuje możliwość przejścia przez SPA własną, samodzielnie określoną ścieżką doświadczenia. Znajduje na niej punkty dla wszystkich, ale także te „nieobowiązkowe” – odpowiadające na bardziej specyficzne potrzeby czy oczekiwania. Każdy ma luksus wyboru czegoś interesującego dla siebie – podkreśla Marta Jakubas.
Jednocześnie rozszerza się zakres oferty towarzyszącej SPA. – Oprócz pomieszczeń służących poszczególnym zabiegom niezbędne są także miejsca np. do praktykowania jogi, kontemplacji, kreatywnych czy rozwojowych warsztatów – wymienia architektka. Z kolei Martyna Banaszczuk dodaje do tego z jednej strony siłownie, a z drugiej sale kinowe. Ale to wciąż nie wszystko.
Najnowszy trend w projektowaniu SPA
Ważnym trendem jest łączenie usług hotelowych i SPA ze sprzedażą produktów dopasowanych do potrzeb gości. Wyraźnie widać to w wielu polskich uzdrowiskach. Podobny rys mają też instytuty urody Ireny Eris, a jako inspirujący przykład z zagranicy Marta Jakubas przywołuje markę kosmetyczną Aesop, która wyróżnia się szczególną dbałością o wygląd miejsc sprzedaży. – Każdy sklep na świecie jest inny, unikatowy. Odzwierciedla „ducha miejsca” z jego historią i niepowtarzalnymi cechami – zauważa.
Projektanci nowoczesnych obiektów wellness & SPA z namysłem i z zaangażowaniem kreują bogatą paletę doświadczeń zmysłowych. Celem jest jak najmocniejsze zaangażowanie skóry – największego sensorycznego organu w całym ciele człowieka. Służy temu zarówno zróżnicowany dotyk drewna, kamienia czy ceramiki, ale nie tylko. Również kontakt z wodą w rozmaitych postaciach czy praca wykwalifikowanych masażystów. A poza tym samo doświadczenie zróżnicowanych temperatur oraz wilgotności powietrza.
Uzupełnieniem tych walorów staje się kontakt ze słońcem, wpadającym przez okna i odbijającym się w wodzie. Oczywiście również ze światłem sztucznym, jednak koniecznie wiernie naśladującym naturalne. Osobny wątek stanowi wspomniana foto- i chromoterapia. Ale przecież twórcy wellness & SPA nie zaniedbują też przyjemności związanych z dźwiękiem, od szumu wody płynącej pośród skał przez odgłosy natury aż po delikatne tony muzyki relaksacyjnej. Kolejne sfery doznań kreują animatorzy rytuałów dźwiękowych, świetlnych, a także zapachowych.
Wszystkie te czynniki składają się na rytuał odpoczynku i wyciszenia. Duże znaczenie ma ponadto element zaskoczenia czy zadziwienia. Dzięki niemu doświadczenie przebywania w SPA staje się unikatowe, a zarazem rzeczywiście odświeżające. W tej roli mogą wystąpić różnorodne elementy aranżacji wnętrza lub otoczenia obiektu. Ale równie dobrze specyficzne, wyrafinowane zabiegi dla ciała i umysłu. Najlepiej, gdy wykorzystują one charakterystyczne dla danego miejsca surowce, choćby takie jak borowina, torf, wino, wody lecznicze lub zioła. Dzięki temu wyjście nawet do pobliskiego dziennego SPA zyskuje tak pożądany walor podróży.
